قطعه شناسی و تشخیص قطعات روی برد موبایل

شناخت قطعات برد موبایل و تشخیص این قطعات روی برد و شماتیک برای هر تعمیرکار موبایل حیاتی است. مبحث قطعه شناسی و تشخیص قطعات روی برد موبایل یکی از مباحث اساسی و مهم در آموزش تعمیرات موبایل است که باید در همه دوره های آموزش تعمیرات سخت افزار موبایل گنجانده شود.

در این مقاله از سری مقالات رایگان آموزش تعمیرات سخت افزار موبایل زانکو با قطعه شناسی و تشخیص قطعات روی برد موبایل همراه شما عزیزان هستیم. اگر شما هم هنرجوی دوره های آموزش تعمیرات موبایل هستید یا قصد دارید تعمیرات موبایل را یاد بگیرید، حتما این مقاله را با دقت مطالعه کنید.

آموزش قطعات موبایل تصویری همراه با عکس

شناخت قطعات روی برد موبایل، ساختار آن ها، کاربرد های مختلف آن ها و نحوه شناسایی آن ها روی برد و در شماتیک برای همه تعمیرکاران اهمیت حیاتی دارد. به این منظور شما باید ابتدا با انواع قطعاتی که در برد موبایل به کار می روند آشنا باشید، بدانید هر یک از این قطعات چه ساختاری دارند و چه کاری انجام می دهند. باید نحوه کار با هر قطعه را بلد باشید، روش های مختلف عیب یابی قطعات روی برد موبایل را به صورت عملی بدانید، و همچنین نحوه قطعه برداری و مونتاژ قطعه جدید روی برد را به صورت عملی یاد بگیرید.

علاوه بر این ها تشخیص هر قطعه روی برد از اهمیت بالایی برخوردار است. بنابراین باید عکس ها اجزای گوشی موبایل را به دقت ببینید و از نزدیک هم با قطعات آشنا شوید. در دوره آموزش تعمیرات سخت افزار موبایل زانکو همه این مهارت ها به صورت عملی به شما آموزش داده می شود و می توانید روی برد موبایل با نظارت استاد تمرین کنید.

علاوه بر این، باید با نماد هر یک از قطعات روی برد موبایل آشنا باشید و بتوانید نماد ها را در شماتیک و نقشه برد موبایل تشخیص دهید.

عکس برد گوشی

در زیر عکس برد های چند گوشی را مشاهده می کنید:

اجزای گوشی موبایل

در گوشی های موبایل اجزای الکترونیکی و قطعات مختلف زیادی به کار می رود که به دو دسته تقسیم می شوند: قطعات بزرگ و قطعات کوچک. در ادامه به کلیه قطعات کوچک و بزرگ روی برد موبایل می پردازیم.

تشخیص قطعات برد موبایل

آموزش قطعه شناسی و شناسایی قطعات برد موبایل و کارکرد هر یک از آن ها، یکی از مهم ترین مباحث در آموزش تعمیرات موبایل است. برد گوشی های موبایل معمولا به دو بخش تقسیم می شود: بخش شبکه و بخش پاور. در گوشی های هوشمند جدید یک بخش جدا هم برای صدا دارد.

شناسایی و عکس قطعات روی برد موبایل

افرادی که قصد دارند تعمیرکار موبایل شوند، قبل از شماتیک خوانی و سلوشن گوشی باید قطعات روی برد موبایل را یاد بگیرند. برای یادگیری برد موبایل و قطعات روی برد موبایل، ابتدا باید با طراحی برد موبایل آشنا شوید و سپس به شناسایی قطعات و اجزای اصلی برد موبایل بپردازید.

در ادامه این مقاله می توانید نام، مشخصات و عکس هر یک از قطعات روی برد موبایل را مشاهده کنید. آشنایی با نام و کارکرد هر قطعه ضروری است اما کافی نیست. حتما به عکس ها توجه داشته باشید چون با دیدن عکس هر قطعه بعدا می توانید به راحتی قطعه را روی برد موبایل شناسایی کنید.

معرفی قطعات برد موبایل -قطعات بزرگ

ابتدا با معرفی قطعات بزرگ برد موبایل شروع می کنیم و بعد از مرور کلی قطعات به سراغ قطعات کوچک روی برد می رویم.

1. سوئیچ آنتن در برد موبایل

سوئیج آنتن یکی از قطعات موجود در بخش شبکه برد موبایل است. سوئیچ آنتن از بخش های فلزی و غیرفلزی ساخته می شود. این قطعه در مجموعه های GSM سفید رنگ است و در مجموعه های CDMA طلایی.

وظیفه سوئیچ آنتن در گوشی جستجو برای شبکه و دریافت سینگنال است. اگر سوئیچ آنتن گوشی خراب شود، گوشی دچار مشکلات شبکه می شود و مشکل آنتن دهی پیدا می کند.

2. PFO در برد موبایل

قطعه PFO هم در بخش شبکه برد گوشی کنار سوئیچ آنتن قرار می گیرد. نام دیگر این قطعه P.A یا تقویت کننده پاور است. کار PFO فیلتر کردن و تقویت فرکانس شبکه و انتخاب شبکه خانگی است. در صورتی که قطعه PFO خراب شود، گوشی دچار مشکل شبکه خواهد شد. اگر قطعه PFO اتصال کوتاه داشته باشد، گوشی روشن نمی شود.

3. RF یا آی سی شبکه در برد موبایل

آر اف یا آی سی شبکه در بخش شبکه برد موبایل در کنار PFO قرار می گیرد. نام دیگر آی سی شبکه پردازنده سیگنال RF است.

کار آی سی شبکه دریافت امواج رادیویی و صوتی و انتقال امواج بر اساس دستورات سی پی یو است. اگر آی سی RF خراب شود، گوشی دچار مشکل شبکه می شود. در صورت خرابی آی سی شبکه، گاها گوشی اصلا روشن نمی شود.

4. کریستال نوسان ساز در برد موبایل

در بخش مربوط به شبکه در برد گوشی موبایل، در کنار PFO می توان کریستال نوسان ساز را پیدا کرد. نام دیگر کریستال نوسان ساز کریستال شبکه است. کریستال نوسان ساز از جنس فلز ساخته می شود.

کار کریستال نوسان ساز در برد گوشی موبایل تولید فرکانس در زمانی است که یک تماس خروجی برقرار می شود. اگر کریستال شبکه یا کریستال نوسان ساز گوشی خراب شود امکان تماس گرفتن با گوشی از بین می رود و گوشی مشکل آنتن دهی پیدا می کند.

5. VCO در برد موبایل

قطعه VCO یکی دیگر از قطعات در برد موبایل است که در قسمت شبکه، کنار آی سی شبکه قرار می گیرد. کار قطعه VCO ارسال اطلاعات مربوط به زمان و تاریخ و همچنین ولتاژ به سی پی یو گوشی و آی سی آر اف است. با دریافت فرمان از CPU گوشی، VCO کار تولید فرکانس را هم انجام می دهد.

در صورتی که قطعه VCO برد موبایل خراب شود، گوشی با مشکل آنتن دهی مواجه می شود و خطاهایی مثل Call End یا Call Failed را نشان می دهد.

6. فیلتر RX در برد موبایل

قطعه فیلتر RX در برد موبایل یکی از قطعات در بخش شبکه برد است که کار فیلتر فرکانس در زمانی که با گوشی تماس گرفته می شود را بر عهده دارد. در صورت خرابی فیلتر RX گوشی هنگام زنگ خوردن گوشی و تماس ورودی، مشکل شبکه ایجاد می شود. یعنی گوشی هایی که فیلتر RX آن ها خراب است هنگام تماس ورودی مشکل شبکه دارند.

7. فیلتر TX در برد موبایل

فیلتر TX در قسمت شبکه در برد گوشی موبایل کار فیلتر کردن فرکانس در تماس های خروجی را بر عهده دارد. اگر فیلتر TX گوشی خراب شود گوشی با مشکل در تماس گرفتن (تماس خروجی) مواجه می شود.

8. رام ROM در برد موبایل

رام گوشی یکی از قطعات برد موبایل است که در قسمت مربوط به پاور قرار می گیرد و وظیفه بارگذاری سیستم عامل موبایل را بر عهده دارد. در صورتی که رام گوشی خراب شود، سیستم عامل بارگذاری نخواهد شد و بنابراین گوشی روشن نمی شود.

9. رم در برد موبایل

قطعه رم RAM که در قسمت پاور برد موبایل نصب می شود وظیفه ارسال و دریافت فرمان های سیستم عامل گوشی را بر عهده دارد. اگر رم گوشی خراب شود یا بسوزد گوشی دچار مشکلات نرم افزاری می شود، سرعت آن کم شده و فریز می شود و در موارد شدید تر ممکن است اصلا روشن نشود.

10. آی سی فلش در برد موبایل

یکی از آی سی های برد موبایل آی سی فلش است که در بخش پاور برد موبایل قرار می گیرد. به آی سی فلش آی سی EEPROM یا  آی سی حافظه هم گفته می شود. اطلاعاتی مثل شماره سریال گوشی یا همان شماره IMEI در آی سی فلش ذخیره می شوند.

اگر آی سی فلش موبایل خراب شود ممکن است گوشی روشن نشود.

11. آی سی پاور در برد موبایل

یکی از قطعات بخش پاور برد موبایل آی سی پاور است که اطراف آن می توان قطعات ریز زیادی را دید که اکثر آن ها خازن اس ام دی هستند. آی سی پاور همانطور که از اسمش پیداست جریان پاور را از باتری می گیرد و به سایر قطعات سخت افزاری گوشی موبایل ارسال می کند. اگر آی سی پاور گوشی خراب شود گوشی دیگر کار نمی کند و روشن نمی شود.

12. آی سی شارژ در برد موبایل

برای پیدا کردن آی سی شارژ در برد موبایل باید به قسمت کناری R22 نگاه کنید. آی سی شارژ جریان برق شارژر را به باتری رسانده و باعث می شود باتری شارژ شود.

اگر آی سی شارژ گوشی دچار مشکل و خرابی شود باتری گوشی دچار مشکل شارژ می شود و ممکن است زمانی که گوشی را به شارژ می زنید باتری اصلا شارژ نشود. در صورتی که آی سی شارژ در برد موبایل اتصال کوتاه پیدا کند، گوشی روشن نخواهد شد.

13. کریستال RTC در برد موبایل

کریستال RTC یکی از قطعات بخش پاور برد موبایل است که کنار آی سی پاور قرار می گیرد و ظاهر مستطیلی شکل دارد. کریستال RTC در تاریخ و ساعت گوشی نقش دارد و اگر خراب شود گوشی تاریخ و ساعت را نشان نمی دهد یا اصلا روشن نمی شود.

14. سی پی یو CPU در برد موبایل

سی پی یو که مخفف کلمه واحد پردازنده مرکزی است یکی از قطعات برد موبایل است که در بخش پاور قرار می گیرد. به سی پی یو MAD IC، RAP IC، و UPP هم گفته می شود. بزرگترین آی سی برد گوشی موبایل قطعه CPU است که ظاهری مشحص دارد.

سی پی یو همه بخش های گوشی موبایل را کنترل می کند و یکی از اصلی ترین قطعات برد گوشی به حساب می آید. اگر سی پی یو خراب شود گوشی روشن نمی شود.

15. آی سی لاجیک در برد موبایل

آی سی لاجیک یا UI بسته به نوع گوشی ممکن است در بخش های متفاوتی از برد گوشی نصب شود. این آی سی که آی سی رابط یا UI هم نام دارد دارای 20 پایه است.

کنترل ویبره و زنگ گوشی و همچنین کنترل چراغ ال ای دی گوشی (چراغ نوتیفیکشن) بر عهده آی سی لاجیک گوشی است. بنابراین در صورت خرابی آی سی لاجیک گوشی عملکرد زنگ و ویبره و چراغ نوتیفیکشن با مشکل مواجه می شود.

16. آی سی صدا در برد موبایل

آی سی صدای گوشی در بخش پاور برد موبایل قرار می گیرد. به آی سی صدای گوشی آی سی Cobba یا آی سی Melody هم گفته می شود. کار آی سی صدا در گوشی کنترل اسپیکر و میکروفون موبایل است.

در صورت خرابی آی سی صدا، اسپیکر و میکروفون علی رغم سالم بودن نمی توانند به درستی کار کنند. ممکن است خرابی آی سی صدا باعث شود نتوانید گوشی را روشن کنید.

17. نقطه آنتن در برد گوشی موبایل

نقطه آنتن معمولا بالای برد گوشی موبایل قرار می گیرد و محل اتصال آنتن است.

معرفی قطعات برد موبایل -قطعات کوچک

پس از معرفی قطعات بزرگ برد موبایل حالا نوبت به قطعات کوچک برد موبایل می رسد. در این قسمت قطعات کوچک برد موبایل، عملکرد و روش عیب یابی و شناسایی آن ها را با هم بررسی می کنیم.

روی برد گوشی موبایل از تعداد زیادی قطعات کوچک استفاده می شود که هر یک وظیفه خاصی را بر عهده دارند. برای این که تعمیرکار سخت افزار موبایل شوید باید بتوانید این قطعات را تشخیص دهید، عیب یابی کنید و تعویض کنید. نکته ای که باید به آن توجه داشته باشید این است که به علت کوچک و فشرده بودن برد موبایل در آن از قطعات SMD استفاده می شود.

1. سیم پیچ بوست در برد موبایل

سیم پیچ بوست یکی از قطعات الکترونیکی روی برد موبایل است که نسبت به سلف اندازه بزرگتری دارد و کار تقویت جریان را بر عهده دارد. از نظر ظاهری سیم پیچ بوست سیاه رنگ است و شبیه یک دکمه بزرگ روی برد موبایل به نظر می رسد.

2. سلف در برد موبایل

سلف یکی از قطعات پرکاربرد در برد موبایل است که در اشکال و اندازه های متفاوت در قسمت های مختلف برد موبایل به کار می رود. سلف در دو رنگ سیاه و سفید یا آبی و سفید دیده می شود و کار کاهش و فیلتر کردن جریان و ولتاژ را بر عهده دارد.

3. خازن در برد موبایل

یکی از قطعات فراوان و پر کاربرد در برد گوشی موبایل خازن است. در برد موبایل از سه نوع خازن استفاده می شود.

• خازن الکترولیتی

بزرگتر از خازن غیر الکترولیتی است. به رنگ نارنجی با نوار های قهوه ای یا مشکی با نوار های سفید مشاهده می شود. کار فیلتر و ذخیره جریان را بر عهده دارد. در بخش های مختلف گوشی به کار می رود. قطب مثبت این خازن ها با نوار رنگی مشخص می شود.

• خازن غیر الکترولیتی

خازن غیر الکترولیتی را می توان در بخش های مختلف برد گوشی موبایل دید. این خازن ارتفاع کمی دارد و فقط کمی بلند تر از مقاومت تراشه ای است. خازن غیر الکترولیتی به رنگ قهوه ای، زرد یا خاکستری دیده می شود. این خازن بر خلاف خازن الکترولیتی قطب مثبت و منفی ندارد. کار خازن غیر الکترولیتی فیلتر کردن جریان DC است.

• خازن شبکه ای

خازن شبکه ای را می توان در همه بخش های برد PCB موبایل دید. خازن شبکه ای از دو یا چند تا خازن غیر الکترولیتی تشکیل می شود.

4. کوپلر در برد موبایل

کوپلر یکی از قطعات الکترونیکی روی برد گوشی موبایل است که به رنگ سیاه یا سفید دیده می شود. این قطعه 6 پایه دارد که همه به سمت داخل خم می شوند. کوپلر وظیفه فیلتر کردن شبکه را بر عهده دارد و در صورتی که خراب شود گوشی مشکل آنتن دهی پیدا می کند.

5. دیود در برد موبایل

دیود یکی از قطعات پرکاربرد در برد موبایل است که در 4 نوع دیده می شود:

• دیود رکتیفایر یا یکسوساز

کار دیود رکتیفایر تبدیل جریان AC به جریان DC است. این دیود جریان را فقط در یک جهت عبور می دهد و اجازه نمی دهد جریان در جهت برعکس حرکت کند.

• دیود ال ای دی

دیود LED یا نور گسیل (Light Emitting Diode) کار ساطع کردن نور را برعهده دارد و در رنگ های سفید و زرد دیده می شود.

• دیود زنر

دیود زنر یکی از قطعات برد موبایل در قسمت شارژ برد است. این دیود کار فیلتر کردن، کم کردن و انتقال جریان را انجام می دهد و در نقش رگولاتور ولتاژ عمل می کند. ظرفیت دیود زنر ثابت است (مثلا 4 ولت، 6 ولت و …)

• فوتو دیود

کار Photo Diode دریافت اشعه فرو سرخ است.

6. رگولاتور در برد موبایل

رگولاتور یکی از قطعات مهم در برد موبایل است که در همه بخش های برد گوشی کاربرد دارد. رگولاتور 5 یا 6 پایه دارد، سیاه رنگ است و کار تنظیم و فیلتر کردن ولتاژ را انجام می دهد.

7. مقاومت در برد موبایل

مقاومت یکی از مهم ترین قطعات در همه برد های الکترونیکی است که در برد موبایل هم کاربرد گسترده ای دارد. برد موبایل دارای دو نوع مقاومت است:

• مقاومت تراشه ای

مقاومت تراشه ای در همه قسمت های برد گوشی موبایل کاربرد دارد. این مقاومت سیاه رنگ است اما در بعضی برد های موبایل رنگ آبی یا سبز هم می تواند داشته باشد. مقاومت تراشه ای کوچک ترین و کم ارتفاع ترین قطعه روی برد موبایل است و کار انتقال و کاهش جریان را انجام می دهد.

• مقاومت شبکه ای

مقاومت شبکه ای هم در همه بخش های برد موبایل کاربرد دارد. این مقاومت از دو یا چند مقاومت تراشه ای تشکیل می شود.

8. ترانزیستور در برد موبایل

ترانزیستور یک قطعه سیاه رنگ با 3 پایه است که در همه بخش های برد موبایل کاربرد دارد. کار ترانزیستور در برد موبایل سوئیچینگ است.

قطعه شناسی جامع برد موبایل

در این مقاله قطعات کوچک و بزرگ روی برد موبایل را بررسی کردیم و با ظاهر، عملکرد و نشانه های خرابی هر یک از قطعات برد موبایل آشنا شدیم. در صورتی که قصد دارید تعمیرکار موبایل شوید، توجه داشته باشید که قطعه شناسی برد موبایل یکی از مهم ترین مباحثی است که علاوه بر شناخت آن باید روی آن تسلط کامل داشته باشید.